Epilepsi Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Risk Faktörleri
Epilepsi, beyin aktivitesinin anormal hale geldiği, nöbetlere veya olağandışı davranış dönemlerine, duyumlara ve bazen de bilinç kaybına neden olan bir merkezi sinir sistemi bozukluğudur. Epilepsi, her yaş, cinsiyet ve ırktan insanda görülebilir.
Epilepsi Belirtileri
Epilepsi beyindeki anormal aktiviteden kaynaklanır. Nöbetler beynin koordine ettiği herhangi bir süreci etkileyebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
Geçici karışıklık veya bilinç kaybı
Sert kasılmalar
Kolların ve bacakların kontrol edilemeyen seğirme hareketleri
Bilinç kaybı ve farkındalık kaybı
Psikolojik belirtiler: Korku, endişe, deja vu
Epilepsi Nedenleri
Epileptik kişilerin yaklaşık yarısında, epilepsiye yol açan belirgin bir neden bulunmaz. Diğer yarısında ise çeşitli faktörler rol oynar:
Genetik Faktörler: Bazı epilepsi türleri genetik geçiş gösterir. Aile geçmişinde epilepsi olan kişilerde risk daha yüksektir.
Kafa Travmaları: Kafa yaralanmaları, araba kazaları veya diğer travmalar epilepsiye neden olabilir.
Beyin Anormallikleri: Beyin tümörleri, damar anormallikleri (AVM, kavernöz malformasyon) gibi faktörler epilepsiye yol açabilir.
İnme: İnme, özellikle 35 yaş üstü bireylerde epilepsinin yaygın nedenlerinden biridir.
Enfeksiyonlar: Menenjit, HIV, viral ensefalit gibi beyin enfeksiyonları da epilepsiye yol açabilir.
Doğum Öncesi Hasar: Oksijen eksikliği, anne karnındaki enfeksiyonlar veya beslenme eksiklikleri beyin hasarına ve epilepsiye neden olabilir.
Gelişimsel Bozukluklar: Epilepsi bazen otizm gibi gelişimsel bozukluklarla ilişkilidir.
Epilepsi Risk Faktörleri
Epilepsiye yakalanma riskini artıran faktörler şunlardır:
Yaş: Epilepsi en çok çocuklar ve yaşlı erişkinlerde görülür.
Aile Geçmişi: Epilepsi öyküsü olan aile bireyleri, nöbet geçirme riski taşır.
Kafa Yaralanmaları: Kafaya alınan darbeler epilepsi riskini artırabilir. Risk azaltmak için emniyet kemeri takmak ve kask kullanmak önemlidir.
İnme ve Vasküler Hastalıklar: Beyindeki damar hastalıkları da epilepsiye yol açabilir. Sağlıklı yaşam tarzı (sigara içmeme, alkolü sınırlama) bu riski azaltabilir.
Beyin Enfeksiyonları: Menenjit, HIV gibi enfeksiyonlar beyinde iltihaplanmaya yol açarak epilepsiye neden olabilir.
Çocuklukta Nöbetler: Yüksek ateşle ilişkili nöbet geçiren çocuklarda, ailede epilepsi öyküsü varsa epilepsi riski artar.
